OLUMSUZ (DÜŞÜK) SİCİL NEDENİYLE UZMAN ERBAŞ SÖZLEŞME FESİH VEYA SÖZLEŞME YENİLENMEMESİ (UZATILMAMASI) İŞLEMLERİ

 

 Sözleşmenin Fesih Halleri Nelerdir?

 

İdare tarafından sözleşmenin sona erdirilme durumları şunlardır;

 

1) Sözleşmenin imzalanmasından sonra ilk beş aylık intibak dönemi içerisinde göreve intibak edemeyenlerın,

 

2) Görevde başarısız olanların,

 

3) Atandıkları kadro görev yerleri ile ilgili olarak üç ay ve daha uzun süreli bir kurs veya eğitime gönderilenlerden kurs veya eğitimde başarısız olanların, 

 

4) Atış, spor, eğitim, operasyon ve istihdam edildikleri kadro görev yerlerinde ve davranışlarında askerlik mesleği değerlerini sergilemede, ikazlara rağmen istenen düzeye ulaşamayan ve aşırı derecede borçlananlardan bu durumu rapor, tutanak ve her türlü belge ile kanıtlanması sonucunda  kendilerinden istifade edilemeyeceği anlaşılan uzman erbaşların,

 

5) Mazeretsiz olarak bir sözleşme yılı içerisinde yedi gün ve daha uzun süre ile göreve gelmeyenler

 

6) Atandıkları kadro görev yerleri ile ilgili olarak üç ay ve daha uzun süreli bir kurs veya eğitime gönderilenlerden kurs veya eğitimde başarısız olan uzman erbaşlar

 

7) ALMIŞ OLDUKLARI SİCİLE GÖRE KADEME İLERLEMESİ YAPAMAYANLAR 

 

8) Disiplin mahkemeleri veya en az iki disiplin amirinden disiplin cezası aldığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde toplam otuz günden daha fazla hürriyeti bağlayıcı disiplin cezası alanların,

 

9) Yabancı uyruklu kişilerle evlenenlerden; bu evlilikleri, ilgili yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde Genelkurmay Başkanlığı tarafından uygun görülmeyenlerin,

 

10) Çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin veya Türk vatandaşlığından çıkartılanların,

 

11) Taksirli suçlar hariç olmak üzere diğer suçlardan adlî veya askerî mahkemeler tarafından otuz günden daha fazla süreli hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkûm olanların,

 

12) Taksirli suçlar nedeniyle altı ay veya daha fazla süre ile hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm olanların,

 

13) Verilen ceza, tecil edilse veya para cezasına çevrilse dahi; Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, yalan yere yemin, cürüm tasniî, ırza geçmek, sarkıntılık, kız, kadın veya erkek kaçırmak, fuhşiyata tahrik, gayri tabiî mukarenet, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat, isyan suçlarından dolayı mahkûm olanların,

 

14) Verilen ceza, tecil edilse veya para cezasına çevrilse dahi; Askerî Ceza Kanununun 148 inci maddesinde yazılı suçlardan mahkûm olanların,

 

Yukarıda belirtilen  durumla gerçekleştiği takdirde uzman erbaşları sözleşmeleri feshedilmek suretiyle Türk Silâhlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlıkları  ile ilişikleri kesilmektedir.

 

Görüldüğü üzere almış oldukları sicile göre kademe ilerlemesi yapamayan uzman erbaşların sözleşmeleri feshedilmektedir. Aşağıdaki bölümde, uzman erbaşlara sicil verme işleminin şekil ve usulleri ile sözleşme feshine neden olan durumlar incelenecektir.

 

Uzman Erbaş Sözleşme fesih halleri ve sicil işlemleri hangi mevzuatta düzenlenmektedir?

 

Sözleşmenin  feshedilmesi sebepleri,verilecek sicilin şekil ve usulleri görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu  ve  Uzman Erbaş Yönetmeliği'nde düzenlenmiştir. Ayrıca Uzman erbaşlar için sicil yazmaya yetkili sicil üstleri ile ilgili olarak, Yönetmelikte belirtilmiş olan istisnalar haricinde,  Astsubay Sicil Yönetmeliği'nin 5 ilâ 18 inci madde hükümleri uygulanmaktadır.

 

Sicil işlemi hangi dönemi kapsar ve ne zaman verilir?

 

Sicil dönemi bir sicil yılını ifade etmektedir.  Bir sicil yılı, o yılın 2 Mayıs tarihinden başlayıp bir sonraki yılın 2 Mayıs tarihine kadar olan süreyi kapsamaktadır.

 

Uzman erbaş hakkında sözleşmenin imzalanıp göreve alınmalarını takip eden ilk "2 Mayıs" tarihi itibarıyla sicil belgesi tanzim edilmektedir. Eğer göreve alınma tarihi ile takip eden "2 Mayıs" tarihi arasında geçen süre üç aydan kısa ise, ilk sicil belgeleri üç ayın doldurulduğu tarihte, müteakip sicil belgeleri her yılın "2 Mayıs" tarihi itibarıyla düzenlenmektedir. Örneğin Nisan ayında göreve başlayan bir uzman erbaşın ilk sicili Temmuz ayında verilecektir.  Daha sonraki sicilleri ise 2 Mayıs tarihi itibariyle düzenlenir.

 

Uzman Erbaşların sicil üstleri kimler olabilir?

 

Uzman erbaşların birinci sicil üstleri; en az kısım, unsur, top, tim, takım, karakol, bölük komutanı veya bunların eşiti görev bay yerlerinde komutan veya amir olan en az astsubay kıdemli çavuş rütbesindeki kişilerden olabilmektedir.

 

Astsubaylar, uzman erbaşların ikinci sicil üstü olabilirler, üçüncü sicil üstü olamazlar. İkinci sicil üstünün astsubay olması hâlinde, üçüncü sicil üstü yetki devri yapamaz, sicil düzenlemek zorundadır. Belirtilen istisna haricinde  üçüncü sicil üstleri; not verme ve yazılı kanaat yazma yetkisi hariç olmak üzere diğer yetkilerini, lüzum gördükleri takdirde her sicil döneminde yazılı emirle ikinci sicil üstlerine devredebilirler.

 

Uzman erbaşların sicil belgeleri nerede muhafaza edilmelidir?

 

Uzman erbaşların sicil belgeleri, ikinci sicil amirinde açılacak özel bir dosyada muhafaza edilmelidir.

 

Sicil belgesinde bulunan puanlamaya esas nitelikler nelerdir?

 

1. Genel Görünüş Tavır ve Hareketi  

 

2. Kötü Alışkanlıklara Düşkün Bulunmaması

 

3. Hasis Menfaatlere  Düşkün Olmaması  

 

4. Disiplin Kurallarına  Uyarlılığı ve İtaati  

 

5. Güvenilme ve Sadakati

 

6. Zekası ve Muhakeme Yeteneği           

 

7. Çalışkanlığı ve  Dayanıklılığı       

    

8. Mesleki Bilgisini ve Askerî İhtisasını Geliştirme  

 

9. Astlarını Öğretme ve Yetiştirme  

 

10. Sorumluluğu Benimseme Üstlük ve Liderlik  

 

Ayrıca son bölümde uzman onbaşılar için uzman çavuş olup olamayacağına ait kanaat bölümü bulunmaktadır.

 

Not verme işlemi nasıl yapılır?

 

Yukarıda belirtilen her niteliğe on üzerinden not verilmektedir. Notlar tam sayı veya 1/2 kesirli olarak verilebilmektedir. Sicil tam notu 100 dür.  Sicil üstleri bütün niteliklere ayrı ayrı not vermek zorundadır. Sicil üstlerinin verdikleri notların toplamının ortalaması, o yılın sicil notunu teşkil etmektedir. Örneğin 1. Sicil üstü 70, 2. Sicil üstü 80, 3. Sicil üstü 78  not verdiyse uzman erbaşın o sicil yılına ait sicil notu  üç notun ortalaması 76 olacaktır.

 

Olumlu sicil notu kaçtır?

 

Sicilin olumlu olabilmesi için sicil notunun, sicil tam notunun yüzde altmış (%60) ve daha yukarısı olması gerekir. Yani sicil notunun en az 60 olması gerekmektedir.

 

Sözleşmesinin feshedilmemesi için gereken kademe ilerlemesi yapabilmenin şartları nelerdir?

 

Almış oldukları sicile göre kademe ilerlemesi yapamayan uzman erbaşların sözleşmeleri feshedilmektedir, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'na Göre Uzman erbaşların; kademe ilerlemesi yapabilmesi için;

 

1) Bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması,

2) O yıl içinde olumlu sicil almış olması,

3) Bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması, gerekmektedir.

 

Derece yükselmesi yapılabilmesi için şartlar nelerdir?

 

1) Derecesi içinde en az üç yıl ve bu derecenin üçüncü kademesinde bir yıl çalışmış olması,

 

2) Bulunduğu derecenin her kademesinde olumlu sicil alması,

 

3) Yükselebileceği bir üst derecenin bulunması, şarttır.

 

Sözleşmenin uzatılması için  sicil notu  kaç olmalıdır?

 

Sözleşmesi uzatılacak uzman erbaşın almış olduğu  son sicil notu 60 puan veya üzerinde olmalıdır.

 

Astsubaylığa geçebilmek için sicil notu kaç olmalıdır?

 

Astsubaylık için sınava müracaat tarihinde uzman erbaşlığa alındığı tarihten itibaren en az bir yıl sicil almış ve almış olduğu mevcut sicil notlarının ortalaması, sicil notu 80 ve daha yukarısında olması gerekmektedir. Ayrıca Astsubaylığa geçirilecek uzman erbaşların değerlendirilmesinde; yapılan yazılı sınavlar sonucu aldıkları notlarına veya puanlarına sicil not ortalamasının yüzde yirmi beş (%25)' i eklenmektedir.

 

Olumsuz sicil nedeniyle sözleşme feshi işlemine karşı ne yapılmalıdır?

 

Yukarıdaki açıklamalardan da görüleceği üzere, sicil yılı içerisinde 60 sicil notundan daha düşük not alan uzman erbaşların kademe ilerlemesi yapılamamakta ve bunun sonucunda sözleşmeleri feshedilmektedir. Ayrıca sözleşme yenileme döneminde, son  alınan sicil notu 60 sicil notundan düşük olması durumunda sözleşme uzatılmamaktadır. Astsubaylık statüsüne geçmek isteyen uzman erbaşların sicil notları ise en az 80 olmalıdır. Ayrıca sınav değerlendirme puanına  sicil notunun yüzde 25'i dahil edilmektedir. 

 

Anlaşılacağı üzere olumlu sicil notu alabilmek uzman erbaşlar açısından çok önemlidir. Son sicil dönemi olan içinde bulunduğumuz Mayıs ayında, birçok uzman erbaş sözleşmesinin, birlikler tarafından olumsuz sicil notu gerekçe gösterilerek feshedildiği görülmektedir. 

 

Uzun yıllar boyunca belirgin bir çoğunlukta çok yüksek sicil notları ve olumlu kanaatler ile takdir edilen personele, genel gidişata ve uygulamaya istisna teşkil edecek biçimde ve göze çarpacak nitelikte, sicil alma eğilimine uygun olmayan ayrıca birden bire düşüşü açıklayan makul nedenler öne sürülmeksizin düşük sicil notları takdir edilmekte ve hakkında olumsuz kanaatler belirtilmektedir. Sadece yakın dönemde almış olduğu disiplin cezalarından dolayı düşük sicil notu verildiği gözlenmektedir.

 

Yukarıda yer verilen sicil belgesinde yer alan nitelikler incelendiğinde "Disiplin Kurallarına  Uyarlılığı ve İtaati" bölümü 100 tam puanın 10 puanına tekabül ettiği görülmektedir. Disiplin cezaları nedeniyle somut belge olmadan diğer niteliklere de düşük puan verilmesi hukuka uygun olmayacaktır. Her bir niteliğe neden düşük puan verildiği somut ve makul gerekçelerle açıklanmalıdır. Yakın bir zaman diliminde yaşanan tek bir olayın etkisinde kalarak, makul olmayan çok düşük sicil notlarının takdir edildiği bir çok sicil verme işlemi görülmüş ve görülmeye devam etmektedir.

 

Bu gerekçelerle sözleşmeleri feshedilen uzman erbaşların,  mutlaka sözleşme feshi işleminin iptali ve sözleşmenin feshedilmesine neden olan olumsuz sicil notunun iptali için feshi işleminden itibaren 60 gün içerisinde dava açmaları  gerekmektedir. Açılmadığı takdirde personelin hak kayıplarına uğraması kuvvetle muhtemeldir. 

 

Ayrıca sözleşmeleri feshedilmemesine rağmen  belli bir dönemde verilmiş olabileceği değerlendirilen düşük sicil notunun ve olumsuz kanaatlerin, önceki dönemde verilen sicil notlarını görme yetkisine haiz olan amirler üzerinde olumsuz etki bırakabileceği, bu durumun personelin şahsına karşı duyulan güven duygusunu sarsabileceği, idarece yapılacak atama ve görevlendirme işlemlerine olumsuz yönde etki edebileceği, astsubaylığa geçişe engel olabileceği, özlük haklarıyla ilgili yapılacak işlemlerde hak kaybına uğramasına neden olabileceği açıktır. Bu nedenle sicillerinde  gerileme olduğu düşünenlerinde  mutlaka sicil iptal davası açmalarında yarar vardır. Düşük sicil ve olumsuz (menfi) kanaatlere karşı zamanında gerekli girişimler yapılmadığı takdirde personel birçok hak kaybına uğrayacaktır. 

 

Emsal mahkeme kararları da incelendiğinde sübjektif verilen sicil notlarının ve bunun sonucunda uygulanan sözleşme fesih işlemlerinin iptal edildiği görülecektir.  Mahkemeler tarafından sözleşme feshi işlemi iptal edilen uzman erbaşlar,  tekrar görevine başlayabilecek ve görev yapmadığı döneme ilişkin mali ve özlük haklarının yasal faiziyle geri alabileceklerdir.

 

Düşük Sicil Nedeniyle Kademe İlerlemesi Yapamayan Uzman Erbaşın İdare Tarafından Sözleşmesinin Feshedilmesine İlişkin Emsal Karar

 

Diğer Emsal Mahkeme Kararları

 

Emsal 1- Yetersiz seviyede sicil notu takdirini gerektirecek şekilde disiplin zaafiyeti ya da performans düşüklüğü bulunmadığından subjektif olarak düzenlenen .. yılı sicilinin ve bu sicil işlemine bağlı olarak tesis edilen sözleşme feshi işleminin iptali gerekmektedir. 

 

 

Emsal 2- Davacı uzman erbaş hakkında Uzman Erbaş Yönetmeliği 10 uncu maddesi uyarınca 2 Mayıs itibari ile sicil düzenlenmesi gerekirken, 1 Şubat  tarihinde düzenlenen yetersiz seviyedeki sicil işlemine dayanılarak tesis edilen sözleşme yenilenmemesi işlemi, hukuka aykırılıkla sakatlandığı gibi, görevinde başarılı olduğunun anlaşılması karşısında sözleşme yenilenmeme işleminin yetersizliğe dayandırılması da hukuka uyarlı görülmemiştir.

 

Emsal 3- Davacının statüdeki son bir yılında aldığı tek bir disiplin cezasının, altı yıllık safahatı boyunca hep çok iyi düzeyde seyreden sicilindeki 40 puanlık düşüşü haklı kılacak bir nitelik göstermemesi karşısında; hakkında sıralı sicil üstlerince düzenlenen olumsuz siciller ile buna dayalı sözleşme feshi işlemi hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır. 

 

Bu şekilde sözleşmesi feshedilen uzman erbaşların hukuki yardım almasında fayda olduğunu düşünüyoruz. Konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi almak isteyen uzman erbaş arkadaşlar iletişim bölümünde yer alan e-posta adresi ve telefon numaraları vasıtasıyla hukuk büromuzla irtibata geçebilirler.

 

MAKALELER

Sicil İptal Davası

Uzman Erbaş Sözleşme Fesih Halleri: Kendisinden İstifade Edilememe Halinin  Hukuki İncelemesi

Uzman Erbaşların Sağlık Nedeniyle Sözleşmelerinin Feshedilmesi Ve Sözleşmesi Feshedilen Uzman Erbaşların Hakları 

 

EMSAL KARARLAR

Sicil ve Olumsuz Kanaatlerin İptali  Davası Emsal Karar

Ayrılış Sicili İle İlgili Emsal Kararlar

Sicilde Ehliyet Yokluğu iİe İlgili Emsal Kararlar

Sicil Kademe İlerlemesi İle İlgili Emsal Kararlar

Objektif Verilmeyen Sicil Emsal Kararlar

Olumsuz Sicil ve Atama İlişkisi  ile İlgili Emsal Kararlar

Sicil Belgesindeki  Menfi ( Olumsuz ) Kanaatler ile İlgili Emsal Kararlar

Sicil Belgesi - Sicil Defteri Fotokopi Suret İlişkisi ile İlgili Emsal Kararlar

Sicil Düzenleme Tarihi ile İlgili Emsal Kararlar

Sicil Tanziminde 3 Ay Birlikte Çalışma Koşulu ile İlgili Emsal Kararlar

Sicilde Sirayet İlkesi ile İlgili Emsal Kararlar

Sicilde Şekil Unsuru ile İlgili Emsal Kararlar

Sicilde Tebliğ Yokluğu ve Süre İlişkisi ile İlgili Emsal Kararlar

Sicilde Yetki Unsuru ile İlgili Emsal Kararlar

Sicile Yazılan Menfi Olumsuz Kanaatler ile İlgili Emsal Kararlar

Silahlı Kuvvetlerde Kalması Uygun Değildir Şeklinde Düzenlenen Sicil ile İlgili Emsal Kararlar

Sübjektif Verilen Sicil ile İlgili Emsal Kararlar

Tabur Komutanlığı Değerlendirme Formunda Belirtilen Olumsuz Kanaatler ile İlgili Emsal Kararlar