UZMAN ERBAŞLARIN SAĞLIK NEDENİYLE SÖZLEŞMELERİNİN FESHEDİLMESİ VE SÖZLEŞMESİ FESHEDİLEN UZMAN ERBAŞLARIN HAKLARI 

 

Sağlık Nedeniyle Sözleşme Feshedilme Nedenleri 

 

- Son Bir Yıl İçerisinde Üç Aydan Fazla İstirahat ve Hava Değişimi Alınması

 - Görev Yapamaz Sağlık Kurulu Raporu Alan Uzman Erbaşlar

- Ciddi  Hastalığa Yakalanan Uzman Erbaşlar

 - İstihdam Edildiği Kadronun Sağlık Niteliğini Kaybetme 

 

 

 Son Bir Yıl İçerisinde Üç Aydan Fazla İstirahat ve Hava Değişimi Alınması

 

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'na göre uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçemez. Bu sürenin geçildiği durumlarda uzman erbaşların sözleşmesi feshedilmektedir.  Bu süre daha önce 2 ay olarak belirlenmişti ancak yapılan mevzuat değişikliği ile  3  aya çıkarılmıştır.

 

Bu nedenle yapılan sözleşme fesih işlemleri ve bu işlemlerin iptali için açılan davalarda verilen mahkeme kararları incelendiğinde idare tarafından fesih işlemlerinde birçok hata yapıldığı görülmektedir. 

 

Bu hatalara örnek vermek gerekirse sürenin yanlış hesaplanması, 1 yıllık sürenin belirlenmesinin hatalı yapılması, Kanun'da 3 ay ibaresi bulunmasına rağmen ay yerine gün hesabı yapılarak hatalı hesaplama yapılması, hava değişimi süresi dolmadan iyileştiğini beyan eden uzman erbaşların muayene için hastaneye sevk edilmemesi, sevk edilen uzman erbaşlardan iyileştiğine dair rapor alanların görevine başlatılmaması gibi birçok durumu örnek verebiliriz. Bu durumda olan kişilerin mutlaka hukuki bir yardım almasında fayda olduğunu düşünüyoruz.

 

Görev Yapamaz Sağlık Kurulu Raporu Alan Uzman Erbaşlar

 

Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı Ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği Hastalıklar Listesinin (B) ve (D) dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olan uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler hakkında ilgisine göre “Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz”, “Jandarma Genel Komutanlığında Görev Yapamaz” veya “Sahil Güvenlik Komutanlığında Görev Yapamaz” kararı verilmektedir.

 

Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği'ne tabi personelin sağlık kurulu raporları, Askeri hastaneler kapatıldıktan sonra devlet ve üniversite hastaneleri tarafından verilmeye başlanmıştır. Bu hastanelerde çalışan doktorlar askeri hastanelerde çalışan doktorlar gibi söz konusu yönetmelik hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları için yanlış dilimden işlem yaparak birçok hatalı sağlık raporu verildiği görülmektedir. Bu nedenle "görev yapamaz" raporu alan uzman erbaşların mutlaka raporlarını inceletmek için  hukuki bir yardım almasında fayda olduğunu düşünüyoruz. 

 

Ciddi  Hastalığa Yakalanan Uzman Erbaşlar

 

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı Ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği

 gereği Kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği, ruh sağlığı ve hastalıkları ile sinir hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalanan uzman erbaşlara sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilmektedir ve bu durumda olan uzman erbaşların sözleşmesi feshedilemez.

 

Bu tip uzun süreli hastalığa yakalanan uzman erbaşlara tedavi veya istirahat verilmeden görev yapamaz raporu verilerek birliklerinden ilişikleri kesildiği görülmektedir. Bu hatalı bir uygulamadır ve büyük bir mağduriyet yaşanmasına sebep olmaktadır. Bu durumda olan uzman erbaşların hukuki yardım almasında fayda olduğunu düşünüyoruz.

 

Ancak bu 3 yıllık tedavi ve istirahat süresi sonucunda iyileşme gösteremeyen uzman erbaşların sözleşmesi feshedilmektedir.

 

 İstihdam Edildiği Kadronun Sağlık Niteliğini Kaybetme 

 

Görev yaptığı branşın sağlık niteliklerini kaybeden uzman erbaşların birlikleri tarafından kendilerinden istifade edilememesi gerekçesiyle sözleşmeleri feshedilmektedir. Ancak bu tip sözleşme fesih işlemlerinin birçoğu hukuka uygun değildir.

 

 Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin sağlık yeteneği yönünden tabi olduğu mevzuat  Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği'dir. Söz konusu Yönetmelik'te sözleşme yenileme muayeneleri sırasında Hastalıklar Listesinin (A) dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olduğu tespit edilen uzman erbaşlar sınıfı veya branşı görevlerine devam edeceği açık bir şekilde belirtilmiştir.  

 

Yönetmelikte yer alan Hastalıklar Listesinin sadece (B) ve (D) dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olan uzman erbaşlar hakkında ilgisine göre "Görev Yapamaz” kararı verilebileceği açıkça belirtilmiştir.

 

Görüleceği üzere sağlık nedeniyle uzman erbaşların sözleşmesinin hangi durumlarda feshedileceği açıktır. Komando olamaz vb. ibareli sağlık raporları nedeniyle yapılan sözleşme feshi işlemleri hukuka uygun değildir. İstihdam edildiği kadronun sağlık niteliğini kaybetmesi gerekçe gösterilerek kendisinden istifade edilememesi nedeniyle  sözleşmesi feshedilen uzman erbaşların mutlaka hukuki yardım almasında fayda olduğunu düşünüyoruz.

 

Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye aşağıdaki makalelerden ulaşabilirsiniz.

"KOMANDO OLAMAZ" RAPORU ALAN UZMAN ERBAŞLARIN SÖZLEŞMELERİNİN FESHEDİLMESİ İŞLEMİNİN HUKUKİ İNCELEMESİ

"Komando Olamaz" Raporu Alan Uzman Erbaşların Sözleşmelerinin Feshedilmesi İşlemi ile İlgili Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

UZMAN ERBAŞ SÖZLEŞME FESİH HALLERİ: KENDİSİNDEN İSTİFADE EDİLEMEME HALİNİN  HUKUKİ İNCELEMESİ

 

Sözleşmesi Feshedilen Uzman Erbaşların Hakları 

 

Aşağıdaki belirtilen şartları sağlaması durumunda uzman erbaşlar genel malul veya vazife malulü olabilmektedir.

 

Uzman erbaşların  genel malul sayılma şartları nelerdir?

 

A)  Aşağıdaki belirtilen durumlardan dolayı malul sayılması,

 - Görevlerine devam etmekte olanların, herhangi bir hastalık veya kaza sonucu çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden uzman erbaşlar,

 

- Görevlerinde devam etmekte olanların vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybedenlerin, ( Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz, Jandarma Genel Komutanlığında Görev Yapamaz, Sahil Güvenlik Komutanlığında Görev Yapamaz kararlı sağlık raporu alan uzman erbaşlar)

 

- Vazifelerini yapamayacak derecede hastalığa uğrayanlar, hastalıkları 3 yıldan fazla devam eden uzman erbaşların

 

B) 10 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olmak,

 

 C) 1800 gün  prim gününü doldurmuş olması gerekmektedir.

 

*Eğer kişi, başkasının bakımına muhtaç bir şekilde malul kalmışsa bu kez 10 yıllık sigortalılık süresi aranmaz ve 1800 prim günü yeterli olur. 

 

Uzman erbaşların vazife malullüğü şartları nelerdir?

 

 - Görevlerine devam etmekte olanların, herhangi bir hastalık veya kaza sonucu çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden uzman erbaşların,

 

- Görevlerinde devam etmekte olanların vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybeden uzman erbaşların ( Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz, Jandarma Genel Komutanlığında Görev Yapamaz, Sahil Güvenlik Komutanlığında Görev Yapamaz kararlı sağlık raporu alan uzman erbaşlar),

 

- Vazifelerini yapamayacak derecede hastalığa uğrayanlar, hastalıkları 3 yıldan fazla devam eden uzman erbaşların,

 

malûllükleri  vazifelerini yaptıkları sırada, vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden, kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken, idarece sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğduğu durumlarda vazife malullüğü hükümleri uygulanır. 

 

 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu Kapsamında Malul Olanlar

 

 3713 sayılı Kanun kapsamında malul olan uzman erbaşlar, ilişikleri kesilmeden  bağlı bulunduğu Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına yeniden göreve dönmek için başvurma hakkına sahiptir.

 

Sağlık Sorunu Nedeniyle Sözleşmesi Feshedilen Uzman Erbaşlara İkramiye Ödenmesi 

 

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu gereği; kendi kusurları olmaksızın hizmet sürelerinin uzatılmaması sebebiyle veya sözleşme süresini bitirip ayrılanlardan ( sağlık nedeniyle sözleşmesi feshedilen uzman erbaşlar bu gruba girmektedir);

 

Hizmet süresi beş yılı geçmeyenlere, ayrıldıkları tarihte almakta oldukları net maaşları tutarının  iki katının toplam hizmet yılı ile çarpımından bulunacak miktarda ikramiye verilmektedir.

 

Hizmet süresi beş yılı geçenlere ise beş yıllık hizmetleri için yukarıdaki esasa göre hesaplanacak tutara; ayrıldıkları tarihte almakta oldukları net maaşları tutarının beş yıldan fazla olan hizmet yılı toplamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın ayrıca ilâve edilmesi suretiyle tespit edilecek miktarda ikramiye verilmektedir. 

 

Bir tam yıldan eksik kalan hizmet sürelerinin ikramiyeleri kıst olarak ödenmektedir. İkramiyelerden; damga vergisi hariç, hiçbir kesinti kesilmez. Emeklilik hakkı kazanan uzman erbaşlara bu ikramiye ödenmemektedir.

 

Uzman erbaşların maaşının  hesaplanmasında  375 sayılı KHK'nın 28. maddesinde belirtilen ek tazminatlar (iç güvenlik harekatından dolayı verilen tazminatlar) ile 500 sayılı Kanuna (Kıbrıs'ta görev yapanlara ödenen ada tazminatı)  ödenen tazminat, lojman tazminatı ve yabancı dil tazminatı hariç tutulmuştur. 

Sağlık Sorunu Nedeniyle Sözleşmesi Feshedilen Uzman Erbaşlara Yapılan Sağlık Yardımı 

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve Uzman Erbaş Yönetmeliği'ne göre aşağıdaki sayılan hallerde uzman erbaşların sağlık nedeniyle sözleşmeleri feshedilmektedir. 

- Son Bir Yıl İçerisinde Üç Aydan Fazla İstirahat ve Hava Değişimi Alma
- Görev Yapamaz Kararlı Sağlık Kurulu Raporu Alma, 
- Ciddi  Hastalığa Yakalanıp 3 yıl sonunda iyileşememe
- İstihdam Edildiği Kadronun Sağlık Niteliğini Kaybetme

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu gereği, sözleşmelerinin sona ermesine neden olan rahatsızlıklarının tedavisine devam edilen uzman erbaşlara, sözleşme sona erme tarihinden başlamak şartıyla on iki ayı geçmemek üzere , görevdeki emsallerinin almış oldukları net maaşların üçte ikisi her ay sağlık yardımı olarak kurumlarınca ödenmesi gerekmektedir.

 

Emsal uzman erbaşların maaşının  hesaplanmasında,  375 sayılı KHK'nın 28. maddesinde belirtilen ek tazminatlar (iç güvenlik harekatından dolayı verilen tazminatlar) ile 500 sayılı Kanun gereği (Kıbrıs'ta görev yapanlara ödenen ada tazminatı)  ödenen tazminat ve yabancı dil tazminatı hariç tutulmuştur. 

 

Yapılacak olan bu ödemeden hiçbir kesinti yapılamamaktadır.  Sağlık yardımın iadesinin istenmesi  hususu sadece belli durumlarda mümkün olmasına rağmen bazı birlikler hukuka aykırı şekilde iade talebinde bulunmaktadırlar.  Sağlık yardımının alındığı 12 aylık zaman dilimi içerisinde malullük aylığına hak kazanılırsa hak kazanılan aydan itibaren söz konusu yardım kesilecektir. Malullük maaşı bağlandığı halde sağlık yardımından da faydalanılmaya devam edildiği durumlarda sağlık yardımının iadesinin istenmesi mümkün olmaktadır. Yani aynı anda hem sağlık yardımı hem de malullük aylığının alınması mümkün değildir.

 

Ayrıca bazı birlikler sağlık nedeniyle sözleşmesi feshedilen uzman erbaşlara gerekçesiz şekilde sağlık yardımı yapmamaktadır. Tedavisinin devam ettiğine dair raporu olan uzman erbaşlara kesinlikle sağlık yardımı ödemesinin yapılması gerekmektedir. Bu şekilde ödemesi yapılmayan uzman erbaşların mutlaka hukuki yardım almasında fayda olduğunu düşünüyoruz.

 

Kamu Sağlık Kuruluşlarından Ücretsiz Yaralanma

 

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu gereği;

 

Kendi kusurları olmaksızın idare tarafından sözleşmeleri yenilenmeyenler ile sözleşme süresi içinde vefat, bir yıl içerisinde Kanunda belirtilen süreden daha fazla hava değişimi süresini geçirme, bulunduğu kadronun kaldırılması, istihdam edildiği kadronun sağlık niteliğini kaybetme nedenleriyle sözleşmeleri sona eren uzman erbaşlardan; ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin, Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet edilen süre kadar ve on yılı geçmemek üzere

 

b) Sözleşme süresi sonunda kendi istekleriyle sözleşmeleri yenilenmeyenler ile istihdam

edildiği kuvvetinin değiştirilmesi yahut sınıfının kaldırılması sebebiyle kendi istekleri üzerine

sözleşmesi feshedilenler ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin ise Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet edilen sürenin yarısı kadar ve beş yılı geçmemek üzere,

 

Muayene ve tedavi hizmetleri garnizon komutanlıklarından sevk alınmak şartıyla kamu sağlık kuruluşlarında ücretsiz olarak verilmeye devam edilmektedir.

 

Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının ve sosyal güvenlik kurumlarının sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı doğanlar, bu hakları mevcut olduğu sürece bu maddeye göre sağlanan sağlık hizmetlerinden yararlanamaktadır.

 

"TSK'da görev yapamaz" Kararlı Sağlık Kurulu Raporu Verilmesinden Dolayı Sözleşmesi Feshedilen Uzman Erbaşa Sağlık Yardımı Ödenmemesi İşlemi Hakkında Emsal Karar

Kara Kuvvetleri Komutanlığı  Komando Piyade Tugay Komutanlığı emrinde piyade uzman onbaşı olarak görev yapmaktayken "TSK'da görev yapamaz" şeklindeki sağlık raporuna istinaden sözleşmesi feshedilen uzman erbaşın, sağlık yardımı ödenmesi talebiyle yaptığı  başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile mahrum kaldığı sağlık yardımı ödemelerinin yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle idare mahkemesinde dava açılmıştır.

Davalı idare dava sürecinde yaptığı savunmada ,  sağlık yardımı ödenmesi talebine ilişkin herhangi bir başvurunun bulunmadığı, sağlık yardımı ödemesi talebiyle idareye başvuru yapılmadan açılan dava hakkında görevli idari mercine tevdi kararı verilmesi gerektiği, davacının sözleşmesinin feshinden itibaren 12 aylık süre geçmiş olduğundan Uzman Erbaş Kanunu uyarınca tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiğini belirtmiştir.

Yargılama sonucunda; dava konusu işlemin iptaline ve  Anayasanın 125. maddesinin son fıkrasında öngörülen “İdare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” kuralı uyarınca davacının  mahrum kaldığı sağlık yardımı ödemelerinin yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar  verilmiştir.

 

Sağlık nedeniyle sözleşmesi feshedilen uzman erbaşların hukuki yardım almasında fayda olduğunu düşünüyoruz. Konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi almak isteyenler iletişim bölümünde yer alan e-posta adresi ve telefon numaraları vasıtasıyla hukuk büromuzla irtibata geçebilirler.

 

Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye aşağıdaki makalelerden ulaşabilirsiniz.

"KOMANDO OLAMAZ" RAPORU ALAN UZMAN ERBAŞLARIN SÖZLEŞMELERİNİN FESHEDİLMESİ İŞLEMİNİN HUKUKİ İNCELEMESİ

"Komando Olamaz" Raporu Alan Uzman Erbaşların Sözleşmelerinin Feshedilmesi İşlemi ile İlgili Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

UZMAN ERBAŞ SÖZLEŞME FESİH HALLERİ: KENDİSİNDEN İSTİFADE EDİLEMEME HALİNİN  HUKUKİ İNCELEMESİ