"Emre İtaatsizlik Fiilini" İşlediğinden Bahisle Hizmet Yerini Terk etmeme Disiplin Cezası ile Cezalandırılan Personel Hakkında Emsal Karar
Müvekkilin, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ... Bölük Komutanlığı emrinde görevli olduğu 05/02/2018 tarihinde saat 21.45 civarında kontrol maksadıyla berbere çağrıldığı, ancak "ben gelmiyorum" beyanında bulunduğunun tespit edilmesi üzerine "emre itaatsizlik" fiili işlediğinden bahisle, 6413 sayılı TSK Disiplin Kanununun 19/1-a maddesi uyarınca "1 gün süreyle hizmet yerini terk etmeme" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin tesis edildiği ve bu işlemin iptali istemiyle açılan davada verilen karar aşağıda yer almaktadır.
DAVACI :
VEKİLİ : Av. Sarper ALPTEKİN (e-tebligat)
Av. Mehmet Kutluay IŞIK
DAVALI : Milli Savunma Bakanlığı- Çankaya/ANKARA
VEKİLİ :
DAVANIN ÖZETİ :Sözleşmeli er olarak görev yapan davacı tarafından, TSK Disiplin Kanunun 19'uncu maddesi uyanırca emre itaatsizlik fiilini işlediğinden bahisle 1 gün hizmet yerini terk etmeme disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Kara Kuvvetleri Komutanlığı... Bölük Komutanlığının ... tarih ve ... sayılı kararının ; haksız ve hukuka aykırı olduğu, zira denetim amaçlı çağrıldığı sırada istirahatli olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Davacının 6413 sayılı TSK Disiplin Kanunun 19'uncu maddesi uyarınca emre itaatsizlik fiilini işlediği tespit edilerek hakkında 1 gün hizmet yerini terk etmeme disiplin cezasının tesis edildiği, eylemlerin sabit olduğu ve usul kurallarına tam olarak riayet edildiği dolayısıyla dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırı bir yön bulunmadığı, ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Van 1. İdare Mahkemesince, dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:
Dava, sözleşmeli er olarak görev yapan davacı tarafından, TSK Disiplin Kanunun 19'uncu maddesi uyanırca emre itaatsizlik fiilini işlediğinden bahisle 1 gün hizmet yerini terk etmeme disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Kara Kuvvetleri Komutanlığı .. Bölük Komutanlığının .. tarih ve ... sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu'nun "Disiplin soruşturması ve yetkiler" başlıklı 7'nci maddesinin 1'inci fıkrasında; "Maiyetinden birinin disiplinsizlik teşkil edebilecek bir fiilini veya mesleğe aykırı tutum ve davranışını herhangi bir şekilde öğrenen disiplin amirleri, olayın araştırılması gerektiğine kanaat getirirse, yazılı olarak görevlendireceği soruşturmacılar vasıtasıyla ya da şahsen disiplin soruşturması yapar." hükmüne, kanunun 11'inci maddesinde Subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında verilebilecek disiplin cezaları ağırlık derecesine göre aşağıda belirtilmiş olup bunlar;" a) Uyarma, b) Kınama, c) Hizmete kısmi süreli devam, ç) Aylıktan kesme, d) Hizmet yerini terk etmeme e) Oda hapsi, f) Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası şeklinde sıralanmıştır." düzenlemesine, Kanunun 19'uncu maddesinde, hizmet yerini terk etmeme cezasını gerektiren disiplinsizlikler sayılmış, 1/a bendinde, Emre itaatsizlik, kasıtlı olarak hizmete ilişkin bir emri tam yapmamak ya da değiştirerek veya sınırını aşmak suretiyle yapmak şeklinde tanımlanmış olup, "Disiplin Kurulunun Görev ve Yetkileri" başlıklı 36'ncı maddesinin 1/(a) bendinde ise; "Disiplin amirlerince sevk edilmesi hâlinde; subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erlerin hizmet yerini terk etmeme cezası gerektiren disiplinsizliklerine ilişkin tahkikatı yapmak veya yaptırmak ve hizmet yerini terk etmeme cezası ile cezalandırmak" disiplin kurullarının görevleri arasında sayılmıştır. Yine Kanun'un "Zamanaşımı" başlıklı 39'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında da; "Disiplin amirleri tarafından, disiplinsizliğin kendileri tarafından öğrenilmesinden itbaren bir ay ve her hâlde disiplin cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası verilemez. Fiil, inceleme ve araştırma yapmayı gerektirmiş ise, bir ay içerisinde inceleme ve araştırmaya başlanmış olmak ve altı ayı geçmemek kaydıyla, inceleme ve araştırma için geçen süre bir aylık süreye dâhil edilmez." düzenlemesi yer almaktadır.
Öte yandan; aktarımı yapılan 7'nci maddenin gerekçesinde de; "Maddenin birinci fıkrasında, disiplin soruşturmasının hangi hallerde ve nasıl yapılacağı düzenlenmiştir." ibaresine yer verilmiş, 39'uncu maddenin gerekçesinde de, birinci fıkrasıyla ilgili olarak; "...yapılan disiplinsizliğin inceleme ve araştırmayı gerektirmesi ve buna istinaden de bir ay içerisinde inceleme ve araştırmaya başlanması halinde, inceleme ve araştırma için geçen süre bir aylık zamanaşımı süresinden hariç tutulacaktır" ibaresi yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ... Bölük Komutanlığı emrinde görevli olduğu 05/02/2018 tarihinde saat 21.45 civarında kontrol maksadıyla berbere çağrıldığı, ancak "ben gelmiyorum" beyanında bulunduğunun tespit edilmesi üzerine "emre itaatsizlik" fiili işlediğinden bahisle, 6413 sayılı TSK Disiplin Kanununun 19/1-a maddesi uyarınca "1 gün süreyle hizmet yerini terk etmeme" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin tesis edildiği ve bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen 6413 sayılı Kanun'daki düzenlemeler gerekçeleriyle beraber irdelendiğinde; söz konusu Kanun'a göre inceleme ve araştırmayı gerektirmeyecek hallerde disiplin amirince disiplin soruşturması yapılması/yaptırılması zorunluluğu bulunmadığı sonucuna ulaşılmakta ise de, olayın inceleme ve araştırma gerektirip gerektirmediğinin, olayın oluş biçimi ve özelliği gibi durumlar göz önüne alınmak suretiyle her münferit olayda yargı merciilerince dosya kapsamındaki bilgi/belgeler tetkik edilerek değerlendirileceği de aşikardır.
Uyuşmazlıkta, davacının takım komutanı tarafından 21:45 sularında kontrol etmek maksadıyla berbere çağrıldığı halde gitmediğinin iddia edildiği, davacının savunmasında ise, berbere yat saatinde keyfi olarak çağrıldığının öne sürüldüğünün görülmesi karşısında, davacının geç bir saatte hangi amaçla berbere çağrıldığının, olaya tanık olanlarında ifadelerinin alınarak, verilen emrin kanunda da belirtildiği şekliyle hizmete ilişkin olup olmadığının değerlendirilmesi suretiyle olayın aydınlatılması gerekirken, olayla ilgili tanık ifadelerinin alınmadan ve isnat olunan fiille ilgili lehe ve aleyhe başkaca delillerin araştırılmadan davacıya isnat edilen olgunun doğruluğunun kabul edilerek işlem yapıldığı hususları bir arada ele alındığında, dava konusu olayda belirtilen doğrultuda usulüne uygun bir soruşturma yapılmasına gerek olduğu sonucuna varıldığından, bu nitelikte bir soruşturma yapılmadan sadece davacının savunmasının istenilmesi suretiyle, disiplin hukukunun usule ilişkin temel ilkeleriyle bağdaşmayacak şekilde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Nitekim, Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4'üncü İdari Dava Dairesinin 10/10/2019 tarih ve E:2019/23, K:2019/181 sayılı kararı ile İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 2'nci İdari Dava Dairesinin 17/10/2019 tarih ve E:2018/2847 K:2019/1731 sayılı kararı da aynı yöndedir.
Açıklanan nedenlerle;
- Dava konusu işlemin iptaline,
- Aşağıda dökümü yapılan 162,00-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
- İşbu karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 1.362,00-TL maktu vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
- Artan gider avansının talep edilmesi hâlinde derhâl, talep edilmemesi hâlinde ise hükmün kesinleşmesinden sonra re'sen davacıya iadesine,
- İşbu kararın taraflara tebliğine,
- Tebliği izleyen günden itibaren 30 gün içinde (150,00-TL gider avansı yatırılmak suretiyle Mahkememize verilecek dilekçeyle) Erzurum Bölge İdare Mahkemesine (Üçüncü İdare Dava Dairesine) istinaf kanun yolu açık olmak üzere,
.../2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye
