SÖZLEŞMELİ ERBAŞ VE ERLERİN UZMAN ERBAŞLIĞA GEÇİŞ BAŞVURULARININ KABUL EDİLMEMESİ

Sözleşmeli erbaş ve erlerin uzman erbaşlığa ve astsubaylığa geçişleri ile ilgii düzenlemeler 6191 Sayılı  Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu ve Sözleşmeli Erbaş ve Er Yönetmeliği’nde yapılmıştır.

6191 Sayılı  Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu  8/11. maddesinde “Kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilenler ile kendi isteği ile sözleşmesini yenilemeyenler veya ayrılanlar, ilgili mevzuattaki şartları sağlamak şartıyla uzman erbaşlığa veya astsubaylığa başvurabilirler. Başvuruda bulunan sözleşmeli erbaş ve erlere yönetmelikte belirtilen esaslar dâhilinde öncelik verilir.  Sözleşmeli çavuşlar, uzman erbaşlığa uzman çavuş rütbesiyle başlarlar.” hükmü yer almaktadır.

Sözleşmeli Erbaş ve Er Yönetmeliği 28. maddesinde ise  “Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu hükümlerine göre istihdam edilen personelden, kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilenler ile kendi isteği ile sözleşmesini yenilemeyenler veya ayrılanlar ilgili mevzuattaki şartları sağlamak şartıyla, uzman erbaşlığa ve astsubaylığa başvurabilirler. En az üç yıl görev yapmış olanlar, müteakip sözleşme süresi içerisinde başvuru yapabilir. Bu durumda olanların, başvurularının kabul edilmesi halinde uzman erbaşlığa geçenlerin veya astsubaylığa nasbedilenlerin sözleşmeleri kendiliğinden son bulur. Başvuruda bulunan sözleşmeli erbaş ve erlere nitelik belgeleri, görev yerleri, hizmet süresi, eğitim durumu, takdir ve ceza durumları dikkate alınarak öncelik verilir.” hükmü yer almaktadır

Yukarıda belirtilen mevzuat doğrultusunda,  6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu hükümlerine göre istihdam edilen personelden kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilenler ile kendi isteği ile sözleşmesini yenilemeyenler veya ayrılanlar, ilgili mevzuattaki şartları sağlamak şartıyla uzman erbaşlığa veya astsubaylığa başvurabilmektedir. En az üç yıl görev yapmış sözleşmeli erbaş ve erler, müteakip sözleşme süresi içerisinde başvuru yapabilmektedir. Başvuruda bulunan sözleşmeli erbaş ve erlere nitelik belgeleri, görev yerleri, hizmet süresi, eğitim durumu, takdir ve ceza durumları dikkate alınarak öncelik verilmesi hususu Sözleşmeli Erbaş ve Er Yönetmeliği’nde açıkça belirtilmektedir.

Kara Kuvvetleri Komutanlığında görev yapan sözleşmeli erbaş ve erlerin uzman erbaşlığa geçişe yönelik başvuruları  Milli Savunma Bakanlığı tarafından gerekçesiz olarak uygun görülmemektedir. Ancak söz konusu mevzuat incelendiğinde sözleşmeli erbaş ve erlerin uzman erbaşlığa geçişte öncelik tanınması; değerlendirme yaparken nitelik belgeleri, görev yerleri, hizmet süreleri, eğitim ve takdir durumlarının dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Başvuruların tek tek değerlendirilmeden toplu olarak reddedilmesi, belirtilen hususların idarece dikkate alınmadığını göstermektedir.

Söz konusu işlemlerde idarenin  takdir yetkisini hukuka uygun bir şekilde kullanmamıştır. İdarenin takdir yetkisine sahip olduğu muhakkaktır. Ancak, İdareye mevzuat  ile verilen takdir yetkisi elbette idarenin keyfi olarak hareket edebileceği, sınırsızca kullanabileceği bir yetki olmayıp "bağlı" bir yetkidir. Dolayısı ile idare takdir yetkisini kullanırken bağlı yetki çerçevesinde kalacaktır. Zira, takdir yetkisi ancak hukuk kuralları içinde hareket özgürlüğü demek olduğundan, yasa koyucu tarafından idareye tanınan bu yetkinin başka kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir. Bahse konu başvurularda ilgili Yönetmelik'te belirtilen kriterlere bakmaksızın, başvuranlar hakkında somut, objektif ve eşit bir  değerlendirme yapmadan başvuruların reddedilmesi işleminin hukuka uygun olmadığı tarafımızca değerlendirilmektedir. Söz konusu haktan faydalandırılmayan sözleşmeli erbaş ve erlerin haklarını hukuki yoldan aramasında fayda olduğunu düşünüyoruz.